Augas de Galicia, organismo dependente da Xunta de Galicia, emitiu na última semana dúas resolucións nas que decreta a caducidade de dúas concesións de encoros fóra de uso na Reserva da Biosfera das Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo. Mais o curioso é que en ámbalas dúas atribúeselle á Xunta, con cargo a cartos públicos, asuimir a obriga de mantelas.

Segundo lembra nun comunicado AEMS-Ríos con Vida, asociación dedicada á conservación e restauración dos ríos, «na propia normativa queda moi claro que son as propias concesionarias as que deben asumir a demolición ao final da vida útil, o que foi corroborado pola xurisprudencia», polo que este proceder, denuncia, «rompe un elemental principio xurídico concesional, cargando o seu custo ás arcas públicas. Noutras palabras, trátase de privatizar beneficios e, por outra banda, socializar perdas e custos».

A primeira das resolucións afecta ao río Lambre, que agora mesmo está nunha situación de degradación por culpa da presa de Güimil, pero conta cunha moi boa oportunidade de ser recuperado para diversas especies como o salmón, o reo, a lamprea e a anguía, entre outras, apuntan desde a asociación.

Á presa deste río, que se atopa entre os municipios de Vilarmaior e Irixoa, caducáralle a concesión fai dez anos. Augas de Galicia decreta agora a caducidade, pero libera á compañía (Naturgy), que até o de agora explotou esa concesión, de asumir os custos de demoler esa presa.

Esta resolución de Augas de Galicia vén rexeitar o recurso de alzada interposto por AEMS-Ríos con Vida contra a resolución do 25/01/2022 pola que se declara a extinción, por transcurso do prazo concesional, da concesión outorgada en 1929 no río Lambre.

Na súa argumentación, Augas de Galicia indica que «a decisión adoptada na resolución recorrida de reversión á administración hidráulica e adscrición á Comunidade Autónoma de Galicia de todas as infraestruturas, obras, terreos e bens afectos ao aproveitamento hidroeléctrico de Güimil está suficientemente motivada, fundamentándose nos criterios técnicos do informe do servizo encargado do organismo de conca, así como no informe da asesoría xurídica de 03/12/2021».

Central no Mandeo

A outra resolución corresponde ao río Mandeo. Neste sentido, Augas de Galicia tamén desestima o recurso de alzada interposto por AEMS-Ríos con Vida, contra a resolución do 09/03/2022 no que solicita que se estableza a obriga á empresa concesionaria, Enel Green Power, de demoler as obras da Central da Castellana, no Mandeo, entre os concellos de Aranga e Curtis e, ao igual que a presa de Güimil, na zona protexida pola UE e declarada Reserva da Biosfera do Mandeo.

Nesta liña, AEMS-Ríos con Vida alerta de que as dúas resolucións de Augas de Galicia «implican un problema importante para a sociedade galega e para a propia Administración, que deberán asumir custos que realmente corresponden a quen estivo explotando. En ambos os casos, permanece a presa interrompendo o río e alterando gravemente os seus valores naturais, pero déixaselle á sociedade pagar esa demolición, cando na lei está claro que é a concesionaria quen ten que repoñer o río no seu estado anterior á construción da presa».