12 propósitos ecolóxicos para o novo ano

12 propósitos ecolóxicos para o novo ano

Fin de Ano é unha data marcada polos bos propósitos / Pexel

O 31 de decembro é o día no que moitas persoas deciden facer balance de como decorreu o ano e tamén de pensar en novas metas para o ano que entra.

Desde Ecoartabria queremos axudar á xente que no 2023 quere reducir a súa pegada ambiental e axudar así a combater os efectos do cambio climático, que por desgraza son cada vez máis extremos. Velaquí as nosas propostas:

1.- Reduce o teu consumo

O ano comeza marcado polo período de rebaixas, unha estratexia comercial que incita a consumir cousas que moitas veces non precisamos. Non caer nesta ‘trampa’ debería ser o primeiro propósito para 2023, un ano no que todo fai presaxiar que imos ter que volver a apretar o cinto.

 2.- Aposta por produtos locais, ecolóxicos e de tempada

Á hora de elixir o que mercamos é preciso ter en conta a pegada ambiental dese produto. Pensar en cantos quilómetros ten percorrido até chegar as nosas mans, os recursos que se teñen empregado na súa produción ou como ven presentado. Neste senso, os produtos locais, ademais de fomentar a economía da zona, supoñen unha excelente alternativa. E se son ecolóxicos e de tempada, aínda mellor. O importante, novamente, é facer un consumo responsable para evitar outro dos grandes males da sociedade de consumo: o desperdicio alimentario.

 3.- Aparca o coche

O transporte é un dos sectores que máis contribúe ao quecemento global, xa que é unha das principais fontes de emisión de gases de efecto invernadoiro. Así, reducir o uso do vehículo privado e apostar por outros medios de transporte máis sostibles, como o tren ou o bus, estaríamos a reducir a nosa pegada. Ademais, se eliximos camiñar ou ir en bici, non só non estaremos contaminando, senón que contribuiremos a mellorar a nosa saúde e, indirectamente, a da xente que nos rodea.

 4.- Pásate ao verde

Outra das cousas que axuda a mellorar a saúde, segundo demostran recentes estudos científicos, é rodearnos de verde. Porén, nas contornas urbanas non sempre é sixelo. Aínda así, podemos encher os nosos pisos de plantas ─informándonos antes de cales son as máis acaídas─ que non só fan máis agradables as estancias da nosa casa, senón que tamén purifican o aire que respiramos.

As plantas non teñen por que ser ornamentais. De feito, cada vez son máis as persoas que transforman as súas cociñas en pequenas hortas urbanas nas que produtos como o cilantro, o perixel ou o cebollino están ao alcance da man.

5.- ‘Tira’ de tupper e de termo

Outro bo propósito para o ano que entra é prescindir de envases para o transporte de alimentos e bebidas. Moita da xente que ten que comer fóra de casa está afeita a levar a comida nos tuppers, o que contribúe tamén a reducir o gasto en alimentación. O que non é tan frecuente é ver esos recipientes en supermercados ou tendas de alimentación, onde poden resultar unha alternativa aos envoltorios e envases que ofertan estas superficies e que, polo xeral, están compostas de plásticos.

No caso das bebidas, o termo é o aliado perfecto, tanto para levar auga (da billa) no canto da embotellada, como para enchelo de café e prescindir así dos vasos de un só uso.

6.- Revisa os teus consumos

Nos últimos meses, coa seca e a crise enerxética derivada da guerra en Ucraína, foron moitas as persoas que prestaron por primeira vez atención aos seus consumos de enerxía e auga. Son moitos os trucos para aforrar (nesta sección de Econsellos irémosvos mostrando algúns deles) e así reducir a nosa dependencia de enerxías fósiles. Apostar polo autoconsumo e a eficiencia enerxética na medida do posible será unha das mellores accións que podes levar a cabo no ano que entra.

Tampouco está de máis que investigues alternativas á hora de escoller a compañía que te presta un servizo. Así, poderás descubrir cooperativas como a galega Nosa Enerxía, que aposta firmemente noutro modelo enerxético; entidades financeiras concienciadas coa defensa do medio ambiente ou compañías de teléfonía locais que contribúen a fixar poboación no rural.

7.- Recicla máis e mellor

Sabemos que a túa preocupación polo medio ambiente lévate a separar os residuos para a súa correcta reciclaxe, pero seguro que hai algún proceso no que podes mellorar, por exemplo na xestión dos residuos orgánicos ou na clasificación de outros residuos, como as bombillas, as radiografías, os aparellos electrónicos ou o aceite, que moitas veces non separamos correctamente.

 8.- Vacacións en verde

Á hora de elixir o destino das nosas vacacións non sempre temos que pensar nun enclave exótico. En Galicia, mesmo en territorios veciños como o norte de Portugal, Castela León ou Asturias, temos infinidade de paraxes nos que poder evadirnos sen necesidade de disparar a nosa pegada ambiental. Iso si, visitar estas paraxes tense que facer tamén do modo máis sostible posible, para non comprometer a súa conservación. Planificar a saída con tempo é sempre unha boa opción.

9.- Apúntate ao voluntariado ambiental

Unha forma de non por en risco a conservación dos espazos naturais é xustamente contribuír á súa mellora con actividades de voluntariado. No Arco Ártabro existen moitas entidades dedicadas á recuperación do bosque autóctono, de espazos naturais degradados ou comprometidas coa retirada de plásticos e lixo das nosas costas coas que poder colaborar. Tamén se pode contribuír a estes obxectivos de forma individual, por exemplo retirando residuos que atopemos cando vaiamos á praia ou apoiando económicamente iniciativas nestes ámbitos.

10.- Desfaite do que non precisas

Moitas persoas están rodeadas de cousas que non precisan. O primeiro paso é pensar ben antes de facernos con elas, como apuntabamos no primeiro punto, pero tamén hai que saber desfacerse delas cando realmente non lles damos uso.

A mellor saída é donar estes produtos para que a xente sen recursos poida acceder a eles. Tamén hai quen prefire sacar cartos por eles recurrindo ao mercado de segunda man, unha alternativa tamén interesante, pois un produto neste mercado fai que non sexa preciso producir un novo para o mercado tradicional, o que supón un importante aforro de recursos (materias primas, enerxía, transporte…).

 11.- Elixe o máis ecolóxico

Tamén, entre as cousas que temos podemos investigar se existen alternativas máis ecolóxicas. Por exemplo, un cepillo de dentes pode ser électrico (o menos ecolóxico), de plástico ou de materiais respectuosos co medio. O teléfono da casa pode ser inalámbrico e conectado á corrente eléctrica ou funcionar só conectado á clavixa do teléfono. Realmente necesitamos a electricidade para todos estes produtos? O mesmo podes preguntarte para o plástico, un material que esta máis presente nas nosas vidas do que realmente precisamos. 

12.- Planta unha árbore

Deixamos este propósito para o final, xa que non só é un propósito para o ano que entra, senón que é unha meta vital para moitas persoas. Sexa como for, a realidade é que plantar unha árbore, ou apoiar iniciativas que as planten por nós, é a maneira máis rápida e sinxela de reducir a nosa pegada no medio, ademais de constituír un xesto altruista, xa que esa árbore non só achegará sombra, oxíseno, e froitos a quen o plante, senón a toda persoa que estea ao seu carón.

Galicia reduce as emisións contaminantes nas últimas décadas mais segue sen ter un aire limpo

Galicia reduce as emisións contaminantes nas últimas décadas mais segue sen ter un aire limpo

Vista da central térmica de As Pontes / Endesa.

Os datos oficiais recollidos polo Observatorio Galego da Acción Climática (OGACLI) no seu informe sobre as emisións de contaminantes atmosféricos en Galicia (1990-2020) constatan «importantes descensos» nas emisións de gases acifidificantes, gases precursores de ozono e partículas finas entre 1990 e 2020. Porén, apuntan, «aínda son insuficientes para garantir un aire limpo».

O informe, con datos extraídos do inventario español do Ministerio para a Transición Ecolóxica, evidencia que as emisións de contaminantes atmosféricos baixaron en maior medida que as de gases de invernadoiro. Os únicos contaminantes atmosféricos que non reduciron a súa presencia foron o metano e o amoníaco.

No que atinxe ás emisións de gases acidificantes, estas reducíronse 81% en 2020, e as de gases precursores do ozono troposférico ou malo, 42% en comparación con 1990. Pola súa banda, as de partículas finas baixaron 46% en relación a 2000.

A redución das emisións contaminantes aínta é insuficiente para garantir un aire limpo

Respecto ás emisións de gases de efecto invernadoiro, minguaron 36% con respecto a 1990, lonxe aínda do obxectivo de 65% que se debería acadar en 2030 para estarmos na senda de cumprimento do Acordo de París, apuntan desde o OGACLI.

Considerando individualmente os contaminantes, destaca o descenso en 98% das emisións de óxidos de xofre e en 59% das de monóxido de carbono. Pola contra, medraron as emisións de metano e de amoníaco, 8% e 5%, respectivamente.

Tecnoloxía e transición enerxética

O informe do OGACLI destaca que detrás destas melloras nas emisións están os avances tecnolóxicos e o proceso de transición enerxética cara sistemas de renovables. Neste senso, apuntan como principal causa do descenso durante as últimas décadas á substitución do carbón na xeración eléctrica e melloras tecnolóxicas inducidas por cambios regulatorios no ámbito do control da contaminación, nomeadamente de vehículos e centrais de carbón.

O sector que máis contribuíu no noso país á diminución das emisións á atmosfera foi o enerxético. As súas emisións de gases acidificantes descenderon 99%; as de precursores do ozono, 91%, e as de gases causantes de cambio climático, 78%, sempre en relación aos valores de 1990. Ademais, reduciu as emisións de partículas finas 95% entre 2000 e 2020.

Contrariamente ao que acontecía en 1990, o sector enerxético xa non é na actualidade a maior fonte de contaminantes atmosféricos.

O sector agrario, mesmo sen ter en conta as emisións da maquinaria agrícola, foi en 2020 a principal fonte de gases acidificantes (59% das emisión totais), mentres que o transporte e a maquinaria móbil liderou as emisións de gases precursores do ozono malo (41%). No tocante ás partículas finas, a combustión non industrial (principalmente doméstica) foi a maior fonte (42%).

Respiramos aire sucio

A diminución xeral das emisións de contaminantes atmosféricos axudou a reducir as concentracións de contaminantes no aire que respiramos (niveis de inmisión). Porén, sinalan desde o Observatorio, «toda a poboación galega respira aire nocivo para a saúde, segundo as recomendacións da Organización Mundial da Saúde (OMS), moito máis esixentes que a normativa legal en vigor. Isto é debido principalmente aos niveis excesivos de partículas finas e de ozono troposférico que, en diversa medida, afectan tanto a Galicia urbana como a rural».

Toda a poboación galega respira aire nocivo para a saúde

Así, conclúen, «tanto para mellorarmos a calidade do aire como para combatermos a emerxencia climática, urxe reducir aínda moito máis as emisións á atmosfera. Para iso, resulta fundamental acelerar a transición enerxética, decrecer a mobilidade motorizada e potenciar o autobús e o tren, apostar pola gandaría extensiva e ecolóxica en detrimento da intensiva e reforzar a prevención dos incendios forestais».