natureza | Ecoartabria

O CEIDA crea ‘Clorofila’, un clube de lecturas verdes

Castelo de Santa Cruz (Oleiros), sede do CEIDA / Xoán Roberes.

O Centro de Extensión Universitaria e Divulgación Ambiental de Galicia (CEIDA) ten previsto pór en marcha neste 2023 un clube de lecturas verdes que levará por nome ‘Clorofila’. Esta será unha das actividades programadas pola Biblioteca e Centro Documental Domingo de Quiroga, que ten a súa sede nas antigas cabalarizas do Pazo de Lóngora, no concello de Oleiros.

Segundo informa a institución nun comunicado, o Clube de Lecturas Verdes Clorofila pretende ser unha invitación para achegarse á natureza a través da literatura. «Xa sexa dende a narrativa ou do ensaio, este clube pretende dar a coñecer obras de temática ambiental para explorar o mundo que nos rodea, creando un espazo para a conversa e o intercambio de ideas, unha chamada á acción a través da lectura».

O novo clube de lectura está aberto a todas as persoas ás que lles guste ler. «Non buscamos un público experto nin comentarios especializados. Todo o mundo é benvido! Só precisamos persoas dispostas a compartir con nós as súas impresións tras a lectura das obras propostas».

En cada convocatoria, o grupo de lectura ofertará 12 prazas por sesión. As persoas interesadas só terán que anotarse e recoller un exemplar do libro, que sempre atopará dispoñible en préstamo na nosa biblioteca verde.

«Non buscamos público experto nin comentarios especializados. Todo o mundo é benvido!»

Clorofila, que forma parte do clube de lecturas da Red de Centros de Información e Documentación Ambiental (RECIDA), «é sobre todo un espazo para coñecernos e gozar das lecturas verdes, para o diálogo colectivo, para compartir, para falar de forma distendida e poñer en común temas ambientais e sociais que nos afectan a todos», destacan desde o Ceida.

El sonido de un caracol salvaje al comer, de Elisabeth Tova Bailey (Capitán Swing, 2019) é a lectura escollida para a primeira sesión, que terá lugar na sede do Centro de Documentación Ambiental o vindeiro 31 de xaneiro ás 19 horas.

Como explican desde o Ceida, o feito de pertencer ao clube de lecturas de RECIDA fai que a maior parte dos títulos estean escritos en castelán. Porén, aseguran que tratarán de incluír obras en galego.

O Concello de Cabanas alega contra o plan xestor das Fragas do Eume

Información Local

Fragas do Eume / Concello de Cabanas.

O Concello de Cabanas vén de presentar as súas alegacións e suxerencias ao documento de modificación do Plan de Ordenación dos Recursos Naturais e de aprobación do Plan Reitor de Uso e Xestión (PRUX) das Fragas do Eume, en exposición pública até o próximo 29 de decembro.

Desde o Concello denuncian a «demora e inacción» que caracterizaron o proceder da Xunta de Galiza na tramitación do necesario instrumento que regula os usos e a xestión deste espazo protexido, que ocupa algo máis de 22% do conxunto do territorio do termo municipal de Cabanas, e solicitan unha exposición pública «adaptada ao perfil das persoas afectadas», que inclúa a realización de reunións e actos presenciais nos que se poidan resolver dúbidas.

O PRUX das Fragas do Eume sometido a exposición pública propón unha zona de reserva ─a de maior protección─ de 3,63% do total da extensión do Parque Natural, o que non só supón unha redución de 8% (24,46 hectáreas menos) respecto á normativa actualmente vixente, senón que tamén resulta pouco ambiciosa nun documento que pretende servir para a protección do medio natural.

O Concello de Cabanas pide á Xunta que convoque a veciñanza para resolver dúbidas sobre o Plan Reitor de Uso e Xestión das Fragas do Eume.

«Entendemos a redución da superficie de reserva como unha falta grave con ausencia de motivación, e un claro retroceso desde o punto de vista da conservación dun entorno con tan altos valores ambientais», sinala o tenente alcalde e responsábel da área de medio ambiente de Cabanas, Iago Varela.

Mecanismos de compensación

Nas súas alegacións, o Concello de Cabanas tamén denuncia a ausencia de mecanismos de compensación para as persoas propietarias afectadas polos cambios nas políticas forestais e as prácticas que se veñen desenvolvendo no interior das Fragas do Eume, e lembran que o Parque está principalmente en mans privadas (80% do territorio), onde tamén predomina o minifundismo.

«Os cambios na política forestal no interior do parque conlevan unhas consecuencias económicas que non poden recaer sobre as e os pequenos propietarios», critica Varela, quen pediu «que se establezan mecanismos de compensación, incluíndo tanto pagos directos como a financiación e desenvolvemento de iniciativas de custodia do territorio».

Falta de recursos

A falta de recursos económicos e de persoal é outro dos aspectos aos que alega o Concello de Cabanas, xa que o proxecto de Decreto conta cun programa económico ao que se lle asignan para os próximos 10 anos 2.007.000 euros, o que supón uns 200.000 euros anuais, cifra semellante á que actualmente está destinada á xestión do Parque. Tampouco considera o proxecto de PRUX das Fragas do Eume un incremento no cadro de persoal.

Para o Concello, o feito de que o orzamento sexa o mesmo que vén aplicándose na actualidade, dificilmente poderá dar cumprimento aos numerosos obxectivos e directrices fixados no plan, orientados á mellora do coñecemento científico do parque, a conservación do patrimonio cultural, a mellora da diversidade, a aposta pola educación ambiental, a substitución das masas de eucalipto, o incremento da vixilancia ambiental… e un longo etcétera.

«A Xunta propón neste PRUX unha asignación anual por hectárea do Parque Natural das Fragas do Eume de 22,11 euros, lonxe dos 254 euros por hectárea que asigna, por exemplo, para o proxecto de PRUX do Parque Natural do Complexo Dunar de Corrubedo e Lagoas de Carregal e Vixán», apunta o concelleiro, quen tamén instou a «reconsiderar o incremento do cadro de persoal» para que este poida afrontar con solvencia os novos obxectivos establecidos.

Outras alegacións

O Concello de Cabanas tamén presentou alegacións nas que pide a incorporación ao visor cartográfico das parcelas información sobre a propiedade pública e privada das mesmas, o que permitiría ter unha «perspectiva global do Parque» de cara a poder incentivar medidas de adquisición de terreos por parte das diferentes administracións, así como tamén unha aclaración sobre os usos non previstos, co fin de evitar situacións de inseguridade xurídica.

Inditex e WWF alíanse para restaurar ecosistemas ameazados

Muro verde

Sede central de Inditex en Arteixo / Inditex

Inditex e WWF anunciaron hoxe a sinatura dun acordo de colaboración para o próximos tres anos centrado na restauración da natureza, ademais dun traballo conxunto en proxectos transformadores, que se concretará en nove proxectos de WWF no norte de África, Europa, Asia e América Latina centrados na restauración e conservación de bosques e concas hidrográficas e a protección de especies en perigo de extinción e os seus ecosistemas.

Durante o acto de firma, celebrado en Xenebra, o conselleiro delegado de Inditex, Óscar García Maceiras, afirmou que «a nosa estratexia de sustentabilidade busca aumentar o impacto positivo do noso traballo nas persoas, as comunidades e os recursos naturais. Por iso, estamos encantados de colaborar con organizacións como WWF, que comparten a nosa determinación de axudar a protexer e restaurar os ecosistemas en todo o mundo. Cremos que WWF é, pola súa contrastada traxectoria e alcance global, o mellor socio a longo prazo para elevar a ambición do noso compromiso co medioambiente a través dun proxecto de transformación para toda a nosa industria»

O Director Xeral de WWF Internacional, Marco Lambertini, sinalou que WWF «está moi contenta de contar con Inditex como aliados na nosa misión de reverter a perda da natureza e lograr un impacto positivo na natureza para 2030. A natureza sustenta as nosas economías, as nosas sociedades e o noso benestar. Con todo, estamos a perdelo a un ritmo alarmante. Como moitas industrias, o sector téxtil e da confección depende en gran medida da natureza e a biodiversidade. Con todo, tamén ten un impacto significativo. Necesitamos medidas urxentes para deter e reverter a perda da natureza, incluídas investimentos colectivos e estratéxicos para restaurar e protexer a biodiversidade».

O Grupo con sede en Arteixo destinará a estes proxectos parte dos fondos obtidos pola cobranza das bolsas e sobres de papel que puxo en marcha en 2021 co obxectivo de impulsar o uso de alternativas reutilizables. Inditex realizará unha contribución mínima anual de 3 millóns de euros a WWF, con 4,2 millóns de euros fixados para 2022, polo que a súa contribución total ata 2025 superará os 10 millóns de euros.

Proxectos financiados

Os proxectos de restauración e conservación forestal centraranse na protección da biodiversidade e o fomento da xestión sostible de Castela-A Mancha, que representa máis do 13% do total dos bosques de España; apoiando o traballo de restauración forestal en Datça-Bozburun (Turquía) e os robledales de Cratere degli a Reserva Natural de Astroni en Nápoles (Italia), ambas as afectadas por recentes incendios forestais; ademais de promover esforzos de conservación forestal en Dadia (Grecia), un refuxio vital para as aves rapaces de Europa.

Inditex destinará a estes proxectos parte dos fondos obtidos pola cobranza das bolsas e sobres de papel

Os traballos de recuperación das concas hídricas e dos ecosistemas de auga doce concéntranse no Norte de África, en concreto na conca do Río Sebú en Marrocos e nos humidais costeiros de Ghar o Melah e chairas de Guerbes-Sanhadja en Tunes e Alxeria. Tamén se inclúe un proxecto de recuperación no Delta do Mekong en Vietnam, afectado polo cultivo intensivo de arroz e que sofre unha importante perda de biodiversidade.

Respecto a a conservación de ecosistemas e fauna en perigo de extinción, o acordo inclúe iniciativas como a recuperación e conservación do bosque tropical do Gran Chaco e do humidal do Pantanal da man de comunidades locais de Arxentina, Brasil, Bolivia e Paraguai.

En México, os equipos de WWF traballan xunto a organizacións locais na conservación dos hábitats de dúas especies en perigo de extinción: as bolboretas monarca e o xaguar. Á súa vez, nas montañas Taihang- Yan, no norte de China, e a rexión de Amur-Heilong, no nordés do país, un hábitat crave para os depredadores de mediano e gran tamaño, os esforzos da organización céntranse na conservación de especies en perigo como o leopardo de Amur ou o tigre de Amur.

O resto das cantidades recadadas a través da cobranza das bolsas de Inditex investiranse en proxectos ambientais de distintas organizacións, como é o caso do proxecto para a mellora da rede de saneamento de varios países do Sueste Asiático con Water.org ou a colaboración con Action Social Advancement (ASA), xunto a Laudes Foundation, IDH The Sustainable Trade Initiative e WWF India para impulsar a agricultura regenerativa en India.

Transformación da industria téxtil

Como parte deste acordo, WWF e Inditex tamén realizarán un traballo conxunto de transformación da industria téxtil. Para iso, durante o primeiro ano de colaboración realizarase unha análise de alcance que estará centrado na protección da auga e a biodiversidade.

Esta análise inclúe un mapa de impactos na cadea de valor do Grupo, así como a revisión das súas accións, impactos e avances, co obxectivo de identificar prioridades e áreas xeográficas clave.

Como resultado, ambas as organizacións selarán un segundo acordo, con dotación orzamentaria propia para avanzar na transformación do sector.

O caldeiro na ducha e outros trucos para aforrar auga que tal vez non coñecías

Econsellos

O noso territorio sufriu nos últimos meses unha situación de seca que non se recordaba desde comezos do presente século. No ano hidrolóxico 2021-2022, fechado o pasado 30 de setembro, os recursos hídricos na bacía Galiza-Costa foron 44,77% inferiores ao promedio histórico, o que supón o segundo peor dato dos últimos 12 anos.

As choivas das últimas semanas contribuíron notablemente a mellorar esta situación, máis ameaza da seca segue activa. Por iso, e tamén para ir afacéndonos a un mundo no que o auga será un recurso cada vez máis escaso, non está de máis ter en conta algúns trucos para aforrar auga no noso día a día.

A principal fonte de gasto está no cuarto de baño. Na cociña chega con non prelavar os pratos e facer uso do lavavaixelas a plena carga para reducir drásticamente o consumo.

No baño as posibilidades son maiores e quizáis atopes por aquí algún truco que non coñecías.

Se comezamos pola ducha, o habitual é que a xente deixe correr a auga até que colla a temperatura desexada. Porén, en lugar de deixar que marche polo sumidoiro, o caldeiro pode ser un gran aliado, pois pódese encher con esa auga para despois empregala noutros usos.

Un deses usos podería ser para liberar o inodoro sen necesidade de tirar da cadea, un xesto que supón verter 6 litros (tres se temos pulsador de dobre descarga e facemos uso do pequeño) cada vez que pulsamos o botón. Outros ben poderían ser para fregar con esa auga o chan ou para regar as plantas.

O acto de tirar da cisterna supón liberar entre 3 e 6 litros de auga

En Brasil tamén contaron coa idea de empregar o auga sobrante da ducha para desfacerse dos ouriños, mais neste caso cunha campaña promovida pola ONG SOS Mata Atlántica que suxería facer pis directamente no baño ou na ducha no canto de no retrete.

O Reino Unido é outro país concienciado co aforro de auga no baño. De feito, nos anos 70 do século pasado xa idearan unha rima para concienciar os máis pequenos da casa, que ven dicir “if it’s brown, flush it down; if it’s yellow, let it mellow”, algo así como que se é marrón, premas o botón, mentres que se é amarelo podes deixalo reposar. Velaquí un anaco da película ‘Meet the Fockers’ (2004) na que se fai alusión a esta cuestión.

Se tomamos como promedio (escatolóxico) tres pises por cada vez que facemos caca, estaríamos a falar dun aforro de 60% no caso de ter cisternas de dobre descarga, mentres que a redución sería aínda maior no caso de ter un pulsador simple. En calquera caso, existe o truco de meter unha botella de auga na cisterna para reducir nesa proporción (pongamos un litro) a cantidade que se descarga.

Volvendo á ducha, o tempo que a billa está aberta é algo fundamental. Nese senso, un truco é tratar de que a ducha non dure máis do que tardamos en cantar unha canción que nos guste, que normalmente non duran máis de catro minutos. O de facelo para dentro ou en voz alta xa é a elección de cada quen.

Tamén é unha medida sinxela fechar a billa mentres nos enxabonamos (tamén aplicable para cando lavamos os dentes), xa que nese momento a auga vai directamente ao sumidoiro sen pasar polo noso corpo, co que a estaríamos a malgastar.

Estas son solo algunhas medidas que axudarían a reducir o consumo de auga nos fogares, o que á súa vez contribuiría a evitar o baleirado dos embalses e a preservar a biodiversidade nos cursos fluviais.

EXTRA- Aínda que conleve o emprego de enerxía, en moitos fogares galegos o deshumidificador é un aliado no inverno para mellorar o confort, purificar o aire e manter quente a vivenda.

O auga que extrae do ambiente tamén se pode empregar para o mesmo que o caldeiro, é dicir, baleirar o WC, regar as plantas ou buscarlle calquera outra utilidade. Hai quen di que é estupenda para encher o depósito do ferro…

Miño pon en valor a ruta dos muíños do río Medio

Información Local

Muíño no río Medio / Concello de Miño

O Concello de Miño vén de anunciar a finalización dos traballos de rehabilitación dos catro muíños que se atopan no roteiro dos muíños do río Medio, o que supón a posta en valor dun itinerario rodeado de natureza e apto para todos os públicos.

Esta actuación, na que se investiron 48.395,04 euros, consistiu na limpeza previa do terreo e dos entullos acumulados no interior dos muíños, a reparación das cubertas, que se levou a cabo mantendo os máximos elementos posibles e utilizando materiais e cores similares aos orixinais, e a instalación de portas e xanelas.

Ademais, as obras incluíron a colocación de cartelería e información sobre o roteiro e os bens ambientais e patrimoniais que nel se atopan, como os muíños dá Graña, de Albeiro, de Amado e de Miño.

Un paraíso natural

O roteiro dos muíños do río Medio é un itinerario de dificultade media, de 1,3 quilómetros de distancia e apto para todos os públicos. Ten acceso desde Ponte do Porco e a entrada, situada xusto antes do cartel que indica que comeza o Concello de Vilarmaior, está sinalizada.

Ao comezo do roteiro, na antiga central eléctrica de Güimil, os visitantes poderán ver un panel informativo no que se detalla a información dos catro muíños, construídos pegados ao río Medio, e das especies vexetais e animais que poden atopar no seu camiño.

Ao longo do itinerario hai instalado mobiliario como bancos e papeleiras e tamén pasarelas e escaleiras de madeira.